/ pl/ Muzeum bursztynu/INNE ŻYWICE KOPALNE

INNE ŻYWICE KOPALNE

Na świecie istnieje ponad 100 znanych nauce żywic kopalnych jednak tylko nieliczne z nich mają znaczenie jako surowiec jubilerski. Duże znaczenie dla tej przydatności ma wiek powstania żywicy i warunki w jakich przebiegał proces jej fosylizacji. Wyjątkowe właściwości fizyczne bursztyn bałtycki zawdzięcza kontaktowi z wodą morską we wczesnym etapie powstawania i naturalnej wędrówce jaką przebył najpierw rzekami, a przez ostatnie kilka tysięcy lat na falach morskich ku plażom. Dzięki temu, a także dzięki bogactwu różnych odmian barwnych wyroby jubilerskie z bursztynu bałtyckiego stanowią dziś ponad 90% światowej produkcji ozdób z żywic kopalnych.

Na podobną skalę co bursztyn bałtycki wydobywa się dziś jedynie bursztyn z Borneo. Zaletą tej żywicy jest występowanie we względnie dużych kawałkach najczęściej między 20 a 100 gram jednak urodą ustępuje on wyraźnie innym żywicom ponieważ ponad połowę masy stanowią bardzo ciemne okazy z dużą ilością zanieczyszczeń organicznych.

Pod względem urody z bursztynem bałtyckim może się równać jedynie bursztyn dominikański, przeważnie przezroczysty, ale często z dużą ilością inkluzji i z naturalnymi właściwościami fluorescencyjnymi. Jednak ta żywica ma dużo gorsze właściwości fizyczne, trudno się tnie i poleruje. Poza tym złoże bursztynu dominikańskiego stanowi lita skała piaskowca w trudno dostępnych górach co znacznie zwiększa koszty wydobycia i przekłada się na wysoką cenę surowca.

Podobne właściwości ma bursztyn meksykański, który tak jak dominikański wydobywa się z litych skał. Ta żywica jest jednak ciemniejsza, dużo brył jest czerwonych co prawdopodobnie jest wynikiem lokalnej działalności wulkanicznej.


Z bursztynów północnoamerykańskich na uwagę zasługuje Bursztyn Kanadyjski znajdowany na brzegach jeziora Cedar w Kanadzie. Pod względem właściwości zbliżony do sukcynitu i starszy od niego nie ma jednak obecnie znaczenia jubilerskiego ze względu na małe rozmiary znajdowanych bryłek.

W Azji oprócz bursztynu z Borneo pewne znaczenie miał w przeszłości burmit wydobywany w północnej Birmie i sąsiednich krajach. Jednak już pod koniec XIX w. większość wyrobów ludowych wykonywano z bursztynu bałtyckiego ponieważ pomimo znacznych rozmiarów jakie uzyskują bryły burmitu nie jest to żywica łatwa do przetworzenia, a poza tym znacznie ustępuje sukcynitowi pod względem urody.

Występującą w Japonii żywicę kopalną wydobywa się ze skał góry Kuji jednak wysokie koszty eksploatacji i małe zasoby sprawiają, że większość japońskich wyrobów tradycyjnych wykonywana jest z bursztynu bałtyckiego. Bursztyn japoński występuje w wielu barwnych odmianach od zielonkawej do prawie czarnej i dość dobrze daje się obrabiać, a przy cięciu czy polerowaniu wydziela charakterystyczny zapach podobny do zapachu kamfory.